Każda forma hipoteki (hipoteka umowna, hipoteka kaucyjna, hipoteka łączna, hipoteka bankowa) to typ ograniczonego prawa rzeczowego. Przez ustanowienie hipoteki dochodzi do zabezpieczenia wykonania konkretnego zobowiązania. W tym obrocie gospodarczym niezwykle niejednokrotnie dociera do ustanowienia hipoteki przez wpis hipoteki przy procedurze uruchomienia kredytu hipotecznego.
Czym jest hipoteka? Jak prawnie jest uregulowana hipoteka w Polsce?
Hipoteka to ograniczone prawo rzeczowe. Przez ustanowienie hipoteki wierzyciel zapewnia sobie zapłatę zadłużenia z majątku dłużnika, np. posiadłości, na jakiej doszło do ustanowienia hipoteki. Hipoteka w Polsce jest ustalana poprzez przepisy szczególnej Ustawy o księgach wieczystych oraz hipotece. Zgodnie z rozkazami owej regulacji realizowany jest wpis hipoteki do księgi wieczystej. Akt tenże stanowi, jak mają być przeprowadzane, obsługiwane księgi wieczyste oraz hipoteki. Kiedy dojdzie do ustanowienia hipoteki np. konkretna własność jest obarczona hipoteką. To znaczy, iż właściciel, pragnąc sprzedać taką nieruchomość, musi albo zapłacić obciążenie oraz otrzymać wykreślenie hipoteki lub uzyskać takiego kupca nieruchomości, jacy zakupi ją za właściwą mniejszą cenę wraz z zabezpieczeniem hipotecznym.
Hipoteka łączna
W razie podziału nieruchomości hipoteka obciążająca nieruchomość obciąża wszelkie nieruchomości stworzone poprzez podział (hipoteka łączna). Hipoteka na części ułamkowej nieruchomości obciąża w owym samym obszarze części ułamkowe wszelkich nieruchomości utworzonych poprzez podział. Wierzyciel, jakiemu przypada hipoteka łączna, może wedle własnego uznania żądać spełnienia w pełni bądź w części z każdej nieruchomości z osobna, z poniektórych z nich bądź ze wszelkich razem. Może także wedle własnego uznania dokonać jej podziału między konkretne nieruchomości. W celu zabezpieczenia owej samej wierzytelności można, w drodze czynności prawnej, obarczyć więcej aniżeli jedną nieruchomość (hipoteka łączna umowna). W razie podziału nieruchomości polegającego na ustaleniu odrębnej własności lokalu bądź wyodrębnieniu z poprzedniej nieruchomości innej nieruchomości zabudowanej domkiem jednorodzinnym, kupujący wydzielonej nieruchomości może wymagać podziału hipoteki równomiernie do ceny nieruchomości powstałych wskutek podziału. Jeśli jednakże sposób podziału hipoteki zostanie wskazany w umowie o ustanowienie hipoteki oraz ujawniony w księdze wieczystej, podział następuje odpowiednio do uregulowań umowy.
Jak ustanowić hipotekę?
Ustanowienie hipoteki sprowadza się do paru rzeczy. Po pierwsze zainteresowany musi upewnić się, czy jest do tego właściwy, np. posiada tytułem posiadacza konkretnej nieruchomości, zarówno w stanie rzeczywistym, jak również wedle informacji w księdze wieczystej nieruchomości, na jakiej chce ustanowić hipotekę. Kolejno potrzebne jest złożenie oświadczenia woli o ustaleniu hipoteki w postaci aktu notarialnego. Po zakończeniu tychże prac dokumenty wespół z wnioskiem o wpis hipoteki do księgi wieczystej składa się do odpowiedniego sądu. Dokonanie wpisu (o czym sąd informuje) kończy formę ustanowienia hipoteki.